Hoezo beroemd in Heino?

‘Natte sneeuw in de woestijn, dat is toch wel heel bijzonder!’

‘Sporten is gezond’, zegt ze met een grote glimlach, terwijl ze enigszins kreupel café-restaurant Marktzicht binnenstapt. De krukken zijn als stille getuigen achtergebleven bij haar vrienden op het terras. Haar glimlach is veelzeggend, zeker als je in ogenschouw neemt dat soldaat Paulien van den Breemen zonder kleerscheuren is teruggekeerd van een missie uit Afghanistan. En dan slaat notabene tijdens een sportsessie bij haar werkgever Defensie in Stroe het noodlot toe. De diagnose: gescheurde enkelbanden.

Op het terras met haar vrienden lijkt ze volledig op te gaan in het gezelschap. Als je een aantal buitenstaanders zou vragen wie aan deze tafel de oorlogsveteraan is, zal waarschijnlijk slechts een enkeling met de vinger naar haar wijzen. Toch is het wel degelijk Paulien van den Breemen uit Heino, die van december 2008 tot april 2009 in Uruzgan is geweest. In die periode was Kamp Holland in de plaats Tarin Kowt haar thuisbasis.

Anno 2011 is ze werkzaam op het kantoor van de Landmacht waar ze zich bezig houdt met de opleiding en training van de compagnie die in oorlogsgebieden verantwoordelijk is voor de middelen (van voeding tot munitie). Tijdens de missie in Uruzgan maakte ze zelf deel uit van deze compagnie als soldaat annex vrachtwagenchauffeur, waar ze de belangrijke taak had om de diverse kampementen te bevoorraden. De uitzending was een logisch gevolg van haar keuze om zich aan te melden voor het traject vrede en veiligheid binnen Defensie. ‘Dan werk je ook toe naar het moment dat je wordt uitgezonden. Het is het doel waarvoor je in training bent. Je weet dat het er bij hoort. Als je het beste uit jezelf wilt halen, moet je verder durven kijken’, is haar verklaring, waarmee ze veel respect afdwong. ‘Ik heb eigenlijk geen negatieve reacties gehad en ben altijd gesteund door familie en vrienden.’

Bermbommen

Een deel van haar werkzaamheden in Uruzgan speelde zich af in Kamp Holland, maar ze moest er regelmatig op uit met een vrachtwagen vol goederen om de andere kampen te bevoorraden. Kan ze zich de eerste rit nog voor de geest halen? ‘Die vergeet je inderdaad niet zo gauw. Niet dat ik heel erg zenuwachtig was, maar er was zeker wel sprake van een bepaalde spanning. Binnen het kamp weet je precies wat er zich allemaal afspeelt en wordt alles heel goed gecontroleerd. Dat is anders als je buiten de poorten komt, want daar is totaal geen overzicht. Maar, je zit in een gepantserd voertuig en dat is toch wel een erg veilige omgeving.’
Uruzgan staat bij de volgers van televisiebeelden en krantenberichten natuurlijk vooral bekend om de bermbommen, die bij tijd en wijle voor slachtoffers zorgen. Ook Paulien heeft zo haar eigen herinnering. ‘Tijdens een rit ben ik een keer over zo’n bom heen gereden en deze is later tot ontploffing gebracht. Je moet er niet te lang bij stilstaan. Bovendien rijdt de burgerbevolking hier ook’, relativeert ze. Tegelijkertijd weet ze ook dat het heel anders kan aflopen. Zo werd ze in haar laatste week geconfronteerd met de dood van collega Azdin Chadli (20). ‘Toen heb ik wel snel even naar huis gebeld dat alles met mij in orde was. Overigens was het wel een indrukwekkend gebeuren toen de kist met zijn lichaam in het vliegtuig werd gezet. Er klonk doedelzakmuziek en tot aan het vliegtuig stond een lange rij met collega’s om hem de laatste eer te bewijzen. Dat doet wel wat met je.’

Contact met de lokale bevolking heeft ze nauwelijks gehad, al is haar wel een ontmoeting met een meisje bijgebleven. ‘Ze keek vol ongeloof naar mijn blonde haar. Dat zien ze daar natuurlijk niet. Je moet wel heel voorzichtig zijn in je contacten, want je weet nooit wat er kan gebeuren. Het is ook ten strengste verboden om ze iets te geven. Soms zie je minder gezonde kindjes en moet je toch doorrijden. Dat is best moeilijk, want je wilt graag helpen, maar je moet jezelf altijd voor ogen houden dat je met een hoger doel bezig bent.’

Dat hogere doel zou vrede moeten zijn in combinatie met wederopbouw van een land, dat verscheurd is geraakt door oorlog, terrorisme en stammenstrijd. ‘Vrede, pfff, daar zijn meerdere jaren voor nodig’, geeft de Heinose aan dat de inzet van de Nederlanders lovenswaardig is geweest, maar dat het misschien toch de welbekende druppel op de gloeiende plaat is. ‘Zelf heb ik me niet echt kunnen bezighouden met wederopbouw, omdat ik me moest richten op het bevoorraden van de diverse eenheden.’

Ten tijde van haar uitzending telde Paulien slechts 19 lentes. Terwijl haar leeftijdsgenoten waarschijnlijk bezig waren met de planning van een vakantie in zonnige oorden werkte zij zich in een hele grote zandbak uit de naad voor vrede en veiligheid. Op zo’n jonge leeftijd moet zo’n ervaring toch een enorme impact op je leven hebben. ‘Of ik meer volwassen ben geworden?’, herhaalt ze de vraag, terwijl ze een stilte laat vallen. ‘Ik heb wel heel veel geleerd en ik merk aan mezelf dat ik anders met bepaalde zaken omga. Je krijgt het besef dat het leven ook minder leuke kanten heeft. Natuurlijk weet je dat wel, maar je wordt daar keihard met de neus op de feiten gedrukt. Tja, nu ik het zelf zo zeg, ben ik toch wel meer volwassen geworden’, lacht ze om haar eigen ontdekking.

Nieuwe missie

Na afloop van de missie in Uruzgan mocht haar lichting even bijkomen in Griekenland alvorens naar Nederland te vliegen. ‘In het begin gaat de tijd heel snel, maar later duren de dagen toch wel lang. Het mooiste dat me is overkomen? De mededeling dat we naar huis gingen, ha ha! Ik hoopte eigenlijk op niet al teveel drukte, maar de kameradengroep had zich bij thuiskomst in de tuin verstopt. Heel erg leuk, maar voor mij hoefde het op dat moment eigenlijk niet. Het liefst wilde ik rustig met mijn ouders op de bank zitten. Gelukkig had ik daar alle tijd voor, want we kregen enkele weken vrij. Dat heb je ook wel nodig, net als de professionele begeleiding die je vanuit Defensie wordt aangeboden’, aldus de Heinose, die direct na het interview op het terras weer de voorjaarszon opzoekt. ‘O, ja’, roept ze bij het weggaan. ‘Dat is wel iets dat duidelijk is veranderd. Ik kan tegenwoordig enorm genieten van hele kleine dingen.’

Na de welverdiende vrije dagen is ze nog enkele maanden door het leven gegaan als vrachtwagenchauffeur, maar inmiddels is ze op kantoor beland. Betekent dat meteen ook dat er nooit meer sprake zal zijn van een nieuwe missie? Paulien: ‘De keuze voor een kantoorbaan bij Defensie is een keuze gericht op de toekomst (het interview vond plaats voordat het massaontslag werd aangekondigd, rb), maar je blijft de militaire basisvaardigheden trainen om klaar te zijn om uitgezonden te worden. Ik sta er ook wel open voor. De missie naar Kunduz heb ik vanwege persoonlijke bezwaren aan me voorbij laten gaan. Wat het eventueel ook wordt, liever niet in de Afghaanse zomer, want dan is het daar niet uit te houden. De winter is me daarentegen wel goed bevallen, want dat waren geen extreme omstandigheden. We hebben wel een keer natte sneeuw gehad. In de woestijn! Dat is toch wel heel bijzonder!’